Materialije

kopěrowańska pśedłoga

kšuta papa (Tonkarton) we wšakorakich barwach

bublinki, wórjechy

barwiki

nožyce

lipk

małe cedliki

grajna kóstka z dypkami (Spielwürfel)

Pśigótowanje

Licbowe kórty a dypki wuśišćaś, na papu zlipaś abo laminěrowaś a wurězaś. Wjeliku kóstku (A3) abo wětšu z kóstkowańskimi dypkami ako muster zbasliś. Kóstkowu setku za kužde góle na tłusćejšu papjeru wuśišćaś abo wobceŕby kóstki z liceńskimi dypkami na kšutu papu pśenjasć.

Pśewjeźenje

Kužde góle namólujo, wurězujo, złožujo a zlipjo jadnu kóstku z pśedpódaneje kóstkoweje setki. Grajośo teke tak rad kóstkowe graśa ako Majka a Flori? Baslimy źinsa kuždy jadnu kóstku. Nejpjerwjej pak sebje kóstku dokradnje woglědujomy.

Wužywajśo zbaslonu wjeliku kóstku a naźěłajśo sebje nejpjerwjej zapśimjeśa, kótarež jadnu kóstku charakterizěruju: rog, kšoma (Kante), płonina (Fläche) a liceńske dypki. Dajśo źiśam mustrowu kóstku do ruki, tak až mógu ju sebje dokradnje wobglědaś. Co jo kšoma kóstki? Kužde góle jěźo z palcom pó kšomje kóstki. Pšašajśo se za dalšnymi kakosćami a dajśo toś te wšym źiśam na kóstce pokazaś:

Co jo rog na kóstce?

Co jo płonina na kóstce?

Co jo liceński dypk na kóstce?

Dypki licyś a zescynjaś

Něnto dostanjo kužde góle mału grajny kóstku, šesć se lipjecych cedlikow, šesć dypkow abo bublinkow a barwik. Pógónjenje za matematiske aktiwity jo za źiśi w pśedšulskem starstwje zawěsće wětše, gaž se materialije ze wšednego dnja, ako bublinki abo wórjechy wužywaju.

Pšašajśo se źiśi: Źo su styri dypki na kóstce? Jadno góle scynijo zbaslonu wjeliku kóstku z wótpowědneju licbu dypkow dosrjejź blida a groni: To su styri dypki. Wy se pšašaśo: Chto wě, kótara licba (cyfra) k styri dypkam słuša? Pšawa licbowa kórta se wót jadnogo góleśa pódla kóstki scynijo.

Pó tom pyta kužde góle na swójej grajnej kóstce wótpowědnu licbu a wuscynijo z dypkami abo bublinkami kóstkowu licbu w samskem rěźe. Wšykne pokazuju pón na jadnotliwe dypki (wórjechy, bublinki) a lice głosnje sobu, z tym až kuždemu liceńskemu dypkoju dokradnje jaden licbnik pśirěduju: jaden, dwa, tśi, styri.

Wóspjetujśo kšaceni ako wopisane teke z tamnymi liceńskimi dypkami.

Dypkowe wobraze mólowaś

Pó tom móluju źiśi dypkowe wobraze z głowy, na kótarež se dopominaju. Wopytuju licby w samskem rěźe ako na kóstce mólowaś. Na to pokazuju sebje mjazy sobu swóje znaglědnjenja a pomjeniju licbu: To su styri dypki. Jo-lic to za někotare źiśi pśeliš śěžke, mógu wóni kóstkowe wobraze teke wót jadneje grajneje kóstki (Spielwürfel) wótmólowaś.

Kóstkowu setku basliś

Pótom dostanjo kužde góle jadnu kóstkowu setku. Pšašajśo se źiśi, z kakeje formy kóstka wobstoj? Kak se groni formje kóstki (kwadrat, styrirog)? Zjěźćo ze swójim palcom wokoło wšych kwadratow pśi carnych linijach. Kak wjele kwadratow nalicyjośo na łopjenje?

Něnt źiśi dypki nejpjerwjej wumóluju. Pótom kóstku z lipatymi jězykami (Klebelaschen) wurězuju. Nježlic źiśi kóstku złožuju jo raźobne, zagibki (Falze) z basleńskim nožykom tšošku narěznuś, aby se papjera lažčej złožowaś dała. Pótom źiśi kóstku na kšomach złožuju a zlipju ju pśi lipatych jězykach gromadu. Na kóńcu sebje wóni swóje kóstki mjazy sobu pśedstajaju a sebje wulicuju, co wšykno wó nich wěźe.

Kupkowe graśe

Ku zakóńcenju graju źiśi pó tśoch ze zbaslonymi kóstkami slědujuce graśe. Jadno góle jo wjednik graśa a napomina sobugrajarjow wócy zacyniś. Wón wupytajo sebje dypkowy wobraz a stajijo kóstku tak, až su toś te liceńske dypki zakšyte. Wjednik graśa groni slědujuce gronko:

Malsnje wócy wócyńśo,

pšawu licbu pón grońśo.

Něnt wobej góleśi wócy wócynijotej a gronijotej licbu, kótaraž wiźeś njejo. Góle, kenž nejmalsnjej pšawje wótegronijo, jo w pśiducej runźe wjednik graśa.

Pśi toś tom graśu mógu źiśi grajnu kóstku wužywaś.

Wustajeńca kóstkow

Kóstki se w rumnosći abo na wósebnem městnje wustajaju. Źiśi mógu wót doma teke druge kóstki za wustajeńcu sobu pśinjasć.