Materialije

wulicowańko

pśedłoga za wuśišćanje

Pśigótowanje

Pśedłogu wuśišćaś a kuždy wobraz wósebnje wustśigaś. Wobej ilustraciji laminěrowaś abo na tłustu papu nalipaś.

Pśewjeźenje

Z toś tym wulicowańkom móžośo rěcne spomnjeśe (Sprachgedächtnis) źiśi spěchowaś, z tym až źiśi wulicowańko zasej wulicuju a až je za wopśimjeśim wopšašajośo. Pjerwjej až wulicowańko pśedcytajośo, woglědajśo sebje zgromadnje ze źiśimi wobraza. Dajśo sebje wót źiśi na nima pśedstajone jadnanje ako teke detaile wopisowaś. Tak mógu se wóni rěcnje na wopśimjeśe nastajiś a za nje buźo lažčej, wulicowańko pśi cytanju zbadaś (erfassen). Cesto ga maju źiśi problemy teksty zrozměś, dokulaž jim słowoskład felujo. Glědajucy na rěcny staw źiśi jo zmysłapołne, do togo njeznate słowa abo słowne kupki z wulicowańka rozjasniś. Pótom pśedcytajśo wulicowańko: Pśedcytajom wam něnto wulicowańko. Słuchajśo derje a wulicujśo mě za tym wšykno, na což móžośo se hyšći spomnjeś.

Wišnjowa sonina a jeje bomy

Pópšawem co sebje wišnjowa sonina (Kirschfee) swóje źiśi, wišnje, wšykne za sebje wobchowaś. Wišnje maju wóstaś na bomach. Co pak gronje bomy k tomu?

Pśisamem až ku zemi su gałuze wišninow w tom lěśe se zegibowali, dokulaž su byli połne płodow. Nalětne słyńco jo wišninam w prědnych tyźenjach apryla pósłało wjele pcołkow. Pśi pytanju za nektarom ga su se pcołki na kuždu wišnjowu kwiśonku zas a zasej wusedowali, tak až jo něnto pśisamem z kuždeje kwiśonki wuzdrjała wišnja.

Wobydlarje małego doła su byli kradu spokojom ze swójimi wišninami.

„To buźo dobre wišnjowe lěto! Kak wuběrnje!”, su gronili a se wjaselili. Su myslili na słodne wišnjowe torty, wišnjowu marmeladu, wišnjowy kompot, wišnjowy puding, na wišnjowu mězgu a wišnjowy lod. Hmmm ... Kuždy wjacor su woglědali swójim wišnjam a su njesćerpnje cakali na to, až změju wišnje cerwjene licka.

„Śamnocerwjene wišnje słoźe nejlěpjej. Su mězgowate (saftig) a kradu słodke”, jo gronił jaden nan swójim źiśam. „Togodla by dejali ze žnjami pócakaś.” A dokulaž su we jsy wšykne tak myslili, su teke wšykne ze žnjami cakali. „Kak derje!”, jo wišnjowa sonina se wjaseliła a jeje licce stej se z wjaselim scerwjeniłej tak ako wišnje. Wóna ga jo swóje wišnjowe źiśi wjelgin lubowała, a kužde lěto jo jej było śěžko, je luźam wótedaś. Teke něnto jo wóna sejźeła w swójej nejlubšej wišninje górjejce na górce. Wóttam jo měła rědny rozglěd (Rundblick) na wišniny w dole, kótarež su stukali pód śěžu wišnjow.

„Kak rědne sćo!”, jo wóna zdychnuła. „Njerad by kśěła was wótedaś. Ně, za was njesmějo we głodnych brjuchach luźi kóńc byś.” A mimo dalšnego pśemyslowanja jo wóna pśikazała: „Pśestańśo zdrjaś! Se žycym, až wobchowaju waše płody swóju zelenu barwu. Słyšyśo?”

Wišniny su słyšali jeje słowa. „To njejźo”, su wóni stukali. „Měwamy pśewjele wišnjow. Wóni bywaju pśecej śěžčej. Dłujko njamóžomy je wěcej wunjasć. Naše gałuze groze se wótłamaś a wišnje mógali zgniś (faulen).”

„A luźe budu kradu tužne”, jo jadna wišnina groniła. “Tužne luźece woblica njamam rada.”

„Ja teke nic!” “Ja teke nic!” „My teke nic”, su wołali te druge wišniny a jadna jo groniła:

„Wjaselimy se, gaž wobraźiju naše słodke wišnje radosć, słyšyš?”

Wołanje wišninow na góru k soninje jo było głosnje słyšaś, a z kuždym wołanim stej jeje licce se wěcej scerwjeniłej, tenraz pak ze sromotu.

Elke Bräunling